Rusça, Doğu Slav dilleri arasında en çok konuşulan dil olarak bilinir. Ayrıca, Avrasya coğrafyasında iş hayatından akademiye, enerjiden savunma sanayiine kadar uzanan geniş bir etki alanına sahiptir. Türkiye’de Rusya, Kazakistan, Belarus ve Kırgızistan ile olan ticaret, turizm ve lojistik ilişkileri düşünüldüğünde, Rusça metinlerle doğru ve güvenilir şekilde çalışmak kurumlar için stratejik bir gerekliliktir. Bu yazıda, “key facts about Russian language” temasını temel alarak Rusçayı benzersiz kılan dil özelliklerini ve profesyonel Rusça tercüme süreçlerinde neden dikkat gerektirdiğini özetliyoruz.

Coğrafi Yaygınlık ve Statü

Rusça; Rusya’nın yanı sıra Belarus, Kazakistan ve Kırgızistan’da resmî dil statüsündedir. Ukrayna, Baltık ülkeleri, Kafkaslar ve Orta Asya başta olmak üzere eski SSCB coğrafyasında yoğun bir kullanım alanı vardır. Birleşmiş Milletler’in resmî dillerinden biri olması, diplomasi ve uluslararası kuruluş metinlerinde Rusçanın önemini artırır. Bu yaygınlık, iş dokümanları, sözleşmeler, teknik kılavuzlar ve ihale şartnamelerinde yüksek hacimli rusça çeviri ihtiyacı doğurur.

Alfabe: Kiril Harfleri ve Kodlama

Rusça, Kiril alfabesiyle yazılır. Latin alfabesine alışkın ekipler için Kiril harfleri ilk bakışta “benzer” görünse de (ör. H, P, B, C gibi), harf–ses eşleşmeleri farklıdır: “B” harfi /v/ sesini verir, “H” /n/’dir vb. Ayrıca dijital projelerde karakter kodlaması ve font desteği kritik öneme sahiptir; web, mobil veya masaüstü uygulamalarda Kiril karakterlerin düzgün görünmesi için UTF-8 gibi uygun kodlamalarla test yapılmalıdır.

Dilbilgisi: Hâl Sistemi ve Esnek Sözdizimi

Rusçada isimler, zamirler ve sıfatlar altı hâlde çekimlenir (yalın, -in hali, -e hali, -i hali, ile hali, -de hali). Bu sistem; özne-nesne ilişkisini kelime dizilişinden bağımsız kurabildiğinden sözdizimini esnekleştirir. Türkçe gibi eklemeli dillere aşina ekipler için bu yön anlaşılabilir olsa da eşdeğer anlamı yakalamak için bağlam okuması şarttır. Hâl eklerinin yanlış yorumlanması, şirket unvanları ve rakamsal kalemlerde dahi anlam kaymasına yol açabilir.

Fiil Çifti ve Görünüş (Aspect)

Rusçada neredeyse her eylemin iki biçimi vardır: “tamamlanmış” (perfective) ve “süreklilik/alışkanlık” (imperfective). Bu ayrım, proje planları, raporlamalar ve süreç tanımlarında zaman ve eylem niyetini hassas şekilde iletir. Örneğin “başlatmak” ile “başlatmış olmak” arasında nüanslar vardır; doğru görünüş seçimi, sözleşme maddelerinde hukuki sonuç doğurabilecek belirsizlikleri önler.

Vurgu ve Telaffuz: Anlamı Değiştiren Vurgu

Rusçada kelime vurgusu sabit değildir; vurgu yeri değiştikçe kelimenin telaffuzu ve kimi zaman anlamı değişebilir. Bu durum, özel adların çevrilmesi ve seslendirme/video altyazı projelerinde önem kazanır. Kurumsal içeriklerde marka isimlerinin, kişi adlarının ve teknik terimlerin doğru telaffuz kılavuzuyla uyumlu ilerlemesi profesyonel etkiyi güçlendirir.

Resmiyet Düzeyi: “Ty” ve “Vy” Ayrımı

Rusçada hitap biçimi resmî/arkadaşça ayrımıyla belirlenir. Kurumsal yazışmalarda “Vy” (siz) tercih edilirken, tüketici markaları genç kitleye seslenirken “Ty” (sen) formunu seçebilir. Web sitesi mikro metinleri, uygulama içi bildirimler ve müşteri destek senaryolarında tonun markayla uyumu, kullanıcı deneyimini doğrudan etkiler.

Aktarım (Transliterasyon) ve Özel Adlar

Kiril–Latin aktarımında farklı standartlar (örn. ISO 9, BGN/PCGN) bulunur. Tek bir kılavuz seçip tüm kanallarda tutarlılık sağlamak; pasaport, gümrük, lojistik ve hukuk metinlerinde isim/yer tutarsızlıklarını önler. Aynı kişi adının farklı yazımları (Yevgeny/Evgenii/Evgeny gibi) veri tabanlarında eşleştirme sorunlarına yol açabilir.

Sayılar, Tarihler ve Ölçüler

Rusya’da tarih yazımı genellikle gün.ay.yıl (ör. 05.09.2025) biçimindedir; metrik sistem kullanılır. Finansal metinlerde ondalık ayırıcı ve binlik ayırıcı uygulamaları, nokta/virgül farklılıkları nedeniyle dikkat ister. Excel veya ERP aktarımında yerel biçimlerin standartlaştırılması, muhasebe ve raporlamada hatayı azaltır.

Çeviri Sürecinde Sektörel Terminoloji

Enerji, inşaat, madencilik, otomotiv, finans, e-ticaret ve sağlık teknolojileri, Rusça pazarına açılan Türk şirketlerinin öne çıktığı alanlardır. Bu sektörlerde terim bütünlüğü; proje teslim planları, iş güvenliği talimatları, garanti koşulları ve teknik veri sayfalarında marka güvenini belirler. Kurumsal terminoloji veritabanı ve stil kılavuzu, rusça tercüme projelerinde tutarlılığın güvencesidir.

Yerelleştirme (L10n) ve UI/UX Ayrıntıları

Kiril metinleri arayüzde daha fazla yatay alan kaplayabilir. Buton uzunlukları, başlık kısaltmaları ve satır sonları yeniden düşünülmelidir. Ayrıca arama motoru ve site içi aramalarda Kiril/Lâtin varyantlarının yönlendirilmesi, kullanıcıların aradığını bulmasını kolaylaştırır.

Doğru Ortakla Daha Hızlı ve Güvenli İlerleyin

Rusçanın alfabe, dilbilgisi, görünüş, vurgu ve resmiyet katmanları; iş metinlerinin yalnızca “kelime karşılığı”yla çevrilmesini yetersiz kılar. Başarılı bir proje; terminoloji yönetimi, stil kılavuzu, tutarlı transliterasyon ve sektör bilgisi gerektirir. Ekiplerimiz; sözleşmeler, teknik dökümanlar, web-uygulama yerelleştirmeleri ve pazarlama içerikleri için kurumsal süreçlere uygun, güvenilir bir rusça çeviri deneyimi sunar.

İhtiyaçlarınıza uygun yol haritasını birlikte çıkaralım: metin örneği, hedef kitle ve kullanım bağlamını bize iletin; doğru ton, doğru terimler ve ölçülebilir kalite kriterleriyle projenizi tasarlayalım.