Orta Asya’da yapılan ilk sistemli ve kapsamlı Ulsusal Gıda Sistemleri Değerlendirmeleri, tüketici gıda tercihlerinin değiştiğini göstermektedir. Tarım-gıda sistemleri sanayileşiyor ve küreselleşiyor. Artan sayıda insan şehirlerde yaşıyor ve kişisel gelir düzeyleri yükseliyor. Bu gelişmeler sadece büyük fırsatlar değil, aynı zamanda dengesiz diyetler, artan gıda güvenliği sorunları, sınır ötesi hayvan ve bitki hastalığı salgınları ve önemli düzeylerde gıda kaybı ve atıkları gibi birçok zorluk da getiriyor.

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü’nün (BSEC) 13 üye ülkesi, bu olumsuz eğilimlerin etkilerine bölgesel ölçekte yanıt verdi. BSEC üye devletleri, 2020 yılında Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından FAO-Türkiye Ortaklık Programı kapsamında yürütülen bir proje kapsamında Ankara’da Sürdürülebilir Gıda Sistemleri Bölgesel İşbirliği Merkezi (BSEC-CSFS) kurdu. 7-8 Mart 2023 tarihlerinde BSEC-CSFS, İstanbul’da gerçekleştirilen bir bölgesel konferans olan “BSEC Bölgesinde Gıda Sistemleri Sürdürülebilirliği” konulu bir etkinlik düzenledi. Bu etkinlik, BSEC ülkelerinde tarım-gıda sistemlerinin evrimi konusunda bilgi ve deneyimlerin paylaşılmasına ve Gıda Sistemleri Değerlendirmelerinin uzman yorumlarının dinlenmesine olanak tanıdı.

BSEC üye devletlerinden politika yapıcılar ve temsilcileri, uluslararası kuruluşların temsilcileri, teknik uzmanlar, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve özel sektör paydaşları etkinliğe katıldı. Katılımcılar, BSEC üye devletlerindeki gıda sistemlerinin mevcut durumunu gözden geçirdiler, ulusal çalışmaların ana bulguları ve önemli noktaları üzerinde tartıştılar, tarım-gıda sistemlerini sürdürülebilirliğe doğru yönlendirmek için gerekli politika müdahaleleri ve sonraki adımları tartıştılar. Katılımcılar, çeşitli paydaşların yenilikçi yaklaşımları teşvik etme ve tarım-gıda sistemlerini daha çevre dostu ve ekonomik olarak sürdürülebilir hale getirerek daha iyi beslenmeyi teşvik etmek için politikaları nasıl kullanabileceğini tartıştılar. Konferansın bir sonucu olarak, sürdürülebilir gıda sistemleri alanında faaliyet gösteren ana paydaşlar için bir bölgesel ağ oluşturma kararı alındı.

Açılış oturumu sırasında, FAO Genel Direktör Yardımcısı ve Avrupa ve Orta Asya Bölge Temsilcisi Vladimir Rakhmanin, BSEC-CSFS projesinin nihai hedefinin sürdürülebilirlik ve eşitlik vurgusu yapan bir gıda sistemleri yaklaşımıyla bölgede gıda güvenliğini ve güvenliğini artırmak ve kurumsal kapasiteleri geliştirmek olduğunu vurguladı.

BSEC Genel Sekreteri Lazăr Comănescu, bu projenin bölge ülkelerinde daha sürdürülebilir ve kapsayıcı bir ekonomik büyümeye katkı sağlayacağına ve sürdürülebilir gıda sistemleri konusunda BSEC üye devletleri arasında daha fazla farkındalık yaratacağına, işbirliklerini güçlendireceğine ve ülkelerin bu projeyle etkili bir ağ olusturacaklarına olan güvenini ifade etti.

Tarım ve Orman Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Fuat Kasımcan, BSEC-CSFS çalışmalarının üye devletlerde sürdürülebilir gıda sistemleri alanında ulusal ve bölgesel düzeyde sistematik ve derinlemesine değerlendirmeler yapılmasına olanak tanıdığını ve sürdürülebilir gıda sistemleri konusunda üye devletlere  tavsiyeler ve rehberlik sağladığını belirtti.  

FAO-Türkiye Ortaklık Programları Hakkında

2007’den bu yana, FAO-Türkiye Ortaklık Programı (FTPP), Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkiye, Türkmenistan ve Özbekistan gibi karşılıklı ilgi duyulan ülkelerde gıda güvenliğini sağlamak, kırsal yoksulluğu azaltmak ve sürdürülebilir orman yönetimi, çölleşme ile mücadele ve ekosistemleri korumak için destek sağlamıştır. Türkiye hükümeti tarafından finanse edilen ve Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan girdiler alan FTPP, bölgedeki 16 ülkede 28’den fazla proje uygulamıştır.